لەمەو دوا نووسین و بابەتەکان لە ماڵپەڕی رەسمی کانوونی نووسەرانی کوردستان بڵاو دەکرێتەوە
۱۳۹۷/۴/۱۳
شاعیر و نووسەرێکی گەنجی بۆکانی دەستگیر کرا
هێزەئەمنییەکانی حکوومەتی ئێران دوێنێ بەیانی لە بۆکان، شاعیر و نووسەرێکی گەنجی ئەو شارەیان دەستگیر کرد.
بەپێێ هەواڵی ڕێکخراوی مافی مرۆڤی (هەنگاو) هێزەکانی ئیدارەی ئیتلاعاتی بۆکان سەرلەبەیانیی دوێنێ سێشەممە 2018/7/3 هێرشیان کردووەتە سەر بنەماڵەی "ئەنوەر عەرەب" شاعیر و نووسەری گەنج و دەستبەسەریان کردووە.
هەتا ئێستا لەبارەی هۆکاری گیران و شوێنی ڕاگرتنی ئەو شاعیرە زانیاریی ورد لەبەردەستدا نییە.
۱۳۹۷/۳/۲۷
بشاش تا بشاشیم (در خطاب با شفیعی کدکنی)
عزیز ناصری
در خطاب با شفیعی کدکنی
خلیل ملکی همان لحظۀ دیدار با محمد رضا
شاه، به او گفت که اعلی‌حضرت، بنده آداب صحبت با پادشاهان را بلد نیستم، از شما می‌خواهم
مثل دو آدم با هم حرف بزنیم. ولی جناب کدکنی اشتباه نکنید؛ بنده چنین درخواستی
ندارم. چون اولاً قرار است شما فقط شنونده باشید. ثانیاً جناب‌عالی استاد هستید،
اجازه می‌خواهم، به افتخار همان تلمذی که در حضورتان ممکن است، حق را ادا کرده،
مثل خودتان حرف بزنم.
این‌ها را عرض کردم که شما تصور نکنید این
نوشته بر آن است، بابی از تبادل نظر بگشاید. چرا که اگر بناست بهرۀ تبادلاتی از
این دست، فیض بردن باشد، بدون شک از افاضات جناب‌عالی حاصل شد. شما نیز بدلیل علوم
افاضی که زاییدۀ سروش غیبی است، بی‌نیاز از آن شده‌اید.
گذشته از این، اساساً صـورت بستن هر نوع
گفتگویی میـان بنده و جناب عالی امری ناممکن است. شنیده‌ایم که لازمۀ هر تبادل
نظری، یک سری پیشنیاز است که خوشبختانه شما هنوز موفق به گذراندن آن‌ها نشده‌اید.
من باب مثال ـ شرمنده‌ام ولی ـ آن را اندکی اشراف باید. شما هم پیداست تا آنجا که
به ما کوردها مربوط است، دریغ از یک کف دست حکایت، سر سوزنی شعر یا بویی از متون
علمی، به زبان کوردی که برگرفته، داشته یا شنیده باشید. حال چطور شد به آن
شاشیدید، چرایی‌اش منتهی به حوزۀ تربیت خانوادگی‌تان است و چون بنده عادتِ ورود
به آن‌چه را که نمی‌دانم، ندارم، این قسم کار را به روانکاوان می‌سپارم.
۱۳۹۷/۳/۱۳
خەیاڵپڵاوی فارسی: زمانی فارسی و زمانە خۆجێیەکان!
رەحیم سورخی
خۆڕاگری،
هەوڵدان بۆ بوژاندنەوەی زمان، فەرهەنگ، هونەر و ئەدەبیاتی نەتەوە ژێردەستەکانی
وڵاتی ئێران و پەرەسەندنی هەستی ناسنامە خوازییان پلان و سیاسەتی تواندنەوە و
سنووردارکردنی ئەو نەتەوانەی بە دەست دەوڵەتە یەک لە دوای یەکەکانی ئەو وڵاتەی تا
ڕادەیکی زۆر پوچەڵکردووەتەوە. بەشێوەیەک کە کاربەدەستان و هێندێک ئاکادیمی،
زمانناس، ئەدیب و نووسەری فارسی تووشی هیستریا کردووە. یەک لەو کەسانە "د.
شەفیعی کەدکەنی"یە کە بە کەسێکی زانا، خۆشنێو و لێکۆڵەرێکی بەناوبانگ
دەناسرێت و بەتایبەتی لە یەکێک لە شێعرەکانیدا کە بۆ کۆچی دوایی وەرگێڕی بەتوانای
کوردی " محەممەدی قازی" گوتوویەتی "کورد بە فەخری مێژوو و تەباری
خۆیان ناودەبات" . لەم ڕۆژانە بەشێک لەقسەکانی شەفیعیی کەدکەنی لە
تۆڕەکۆمەڵایەتییەکان بڵاو بووەوە [هاوپێچی ئەم نووسینەکراوە] لە چەند ڕوویەکەوە
جێگای تێڕامانن:
۱۳۹۷/۳/۸
جەلال مەلەکشا شاعیری ناسراوی کورد باری تەندروستیی ناجێگیرە
جەلال مەلەکشا، شاعیر، نووسەر و وەرگێڕی ناسراوی کوردی خەڵکی سنە، چەند ڕۆژێکە باری تەندروستیی ناجێگیرە و لە نەخۆشخانەی سنە لەژێر چاودێریی پزیشکی دایە.
بەپێی زانیارییەکان ئێستا جەلال مەلەکەشا لە یەکێک لە نەخۆشخانەکانی سنە لەژێر چاودێری چڕی پزیشکی دایە و لەلایەن دۆستان و دڵسۆزانی شاعیرەوە تیمێکی پسپۆڕی پزیکشیی بۆ تەرخان کراوە.
پرسی نەخۆشکەوتنی جەلال مەلەکشا ماوەی چەند ڕۆژە لە ئاستی میدیا و تۆڕە کۆمەڵایەتییەکانی کوردستان دەنگدانەوەیەکی زۆری هەبووە و بە دەیان کەس شیعر و بابەت و زنیارییان لەبارەی بڵاو کردووەتەوە.
۱۳۹۷/۲/۱۹
فەرهەنگێکی بەنرخ بە کتێخانەی ئەدەبی کوردی زیاد کرا
کامڵترین
فەرهەنگی مێژووی زمان و ئەدەبیاتی کوردی بەناوی "فەرهەنگی زانستگەی
کوردستان" کە خاوەنی 93 هەزار مەدخەل (دەروازە)یە و لەلایەن گرووپێکی کاری
توێژینەوە لە "توێژینگەی" کوردستان‌ناسیی زانکۆی کوردستان لە سنە و بە
سەرپەرستیی ماجید مەردۆخ ڕۆحانی لە چوار بەرگەدا چاپ و بڵاو کرایەوە.
ئەو فەرهەنگە گرنگە کە
بە گەورەترین فەرهەنگی کوردی – کوردی و فارسی دێتە ئەژمار و ماوەی 10 ساڵە کاری
لەسەر کراوە، دوێنێ سێشەممە 2018/5/8 لە زانکۆی کوردستان لە سنە ڕێوڕەسمێکی
بەشکۆدا بە ئامادەبوونی کۆمەڵێکی بەرچاو لە نووسەر، شاعیر و ئەدیب و هونەرمەندانی
کورد بە فەرمی چاپ و بڵاو کرایەوە.
۱۳۹۷/۲/۱۷
وه‌تووێـژ وه‌گه‌رد دۆکتـۆر عه‌لی ئـوڵفه‌تی؛ شاعر ناسیاێ کورد
وه‌تووێـژ وه‌گه‌رد دۆکتـۆر
عه‌لی ئـوڵفه‌تی؛ شاعر ناسیاێ کورد:
شێعر کوردی ته‌مسق‌ته‌رین ئشـق ژیان منه
مۆحه‌مه‌د جه‌واد جه‌لیلیان
ئه‌ده‌بیات کوردی له سه‌رده‌م هاوچه‌رخ و له زاراوه‌ێ
کوردی خوارین، ساڵه‌یل فره‌ێگه که وه ده‌سمێیه‌ت خاون بیره‌یل ده‌سڵات دارێگ،
ره‌وت دیاری خوه‌ێ پـێا کردێه و ئڕا بانان خاسێگ وه‌ره‌و نووا چوود. بێ گومان ئه‌گه‌ر
بتـوایم له شاعر ناسیا و جیاوازێگ پێشروو بێـه‌یمن که گامه‌یل به‌نرخ و گه‌وراێگ
له ئێ باوه‌ته هێـز داێـه؛ باێه‌س وه دۆکتـۆر عه‌لی ئـوڵفه‌تی ئاماژه بکه‌یم.
وه راس ئوڵفه‌تی، ناو دیاریـێگ ئڕا ته‌مام به‌رده‌نگه‌یل
ئه‌ده‌بیات کوردی له ناوچه‌یل کرماشان و ئیلامه.
عه‌لی ئوڵفه‌تی جیا له یه ک وه گه‌رد پرتووکه‌یل پڕهاز
و جیاواز، شوون پاێ خوه‌ێ له شێعر هاوچه‌رخ فارسی دیاری کردێه؛ تا ئێرنگه به‌رهه‌مه‌یل
کوردی فره‌ێگ له هه‌ر دۆ باوه‌ت شێعر کڵاسیک و شێعر ئازاد بڵاو کردێه ک تـۊیه‌نم
وه کتاوه‌یل: گه‌رمه‌شین، گیان، گه‌رمێیان وه شیوه‌ێ کڵاسیک و کتاوه‌یل: سانه‌ناو،
سزیان وه‌فر و سرۊت باشوور له مژار ئازاد ئاماژه بکه‌یم. هه‌رکام له ئێ کتاوه‌یله
کارگه‌ری تایبه‌ت به خوه‌ێیان داشتنه. دۆکتـۆر ئوڵفه‌تی جیا له رێـگاێ شێعره‌و،
کارگه‌ری فره‌ێگ له بان مۆسیقاێ کوردی له زاراوه‌ێ که‌ڵهوڕی داشتـێـه.
وه‌ت و وێـژ ئیمه وه‌گه‌رد ئێ شاعر و نووسه‌ر خاون ناوه؛
پێشکه‌ش وه به‌رده‌نگه‌یل هه‌نین بوود:
ململانێی پێكەنینی تاڵ و گریانی شیرین لە شیعری "شامی كرماشانی"دا
وەرگێڕانی: شەریف فەلاح
دەلێن: ئاخۆ شێعر چییە؟ "ئاه سینە سوزی كز جگر خیزد/
نوای دردمندی كز دل دیوانە برخیزد"
ئەم بەیتە شێعرە ساڵانێكی زۆرە لەبەرمە و هیچكاتێ لەگەڵ
تاریف و پارامێترە ئەكادیمییە ئەمڕۆییەكاندا نایەتەوە، بەڵام دەربڕی بەسێك لە دادە
و تایبەتمەنییە واتاییەكانی بەرهەمە ئەدەبییە گشتگیرەكانە. بەرهەمگەلێك كە بە
ئاسانی دەچنە دونیای زەینیی هەر شاعیر، یان بەردەنگێكەوە و هێندە سەمیمی و
لەبەردڵانن، لەناكاو لەسەرووی خانەی هەستی بەردەنگی بەهەستدا جێگا دەگرن.
چ هۆكارگەلێك دەست دەدەنە دەستی یەكتر كە هەندێ بەرهەم،
بەم چەشنە لەگەڵ خوێنەر و گوێگری تایبەت و گشتی دەبنە هاوەڵ و نەوە دوای نەوە
خێوەتی سادەیی و ساكاریی ناوەرۆكیان لە زەینی بەردەنگێكی هەڵدەدەن؟ بۆ وەڵامدانەوه
بەم چەشنە پرسیارانه پێویست بەوە ناكات بەدوای خەسڵەت و سەرچاوە و ژێدەرەكاندا
بگەڕێین، بەڵكوو دەتوانین بە رێكارێكی سادە، بگەینە سیمای رواڵەتی و واتایی ئەم
چەشنە شیعر و بەرهەمانە بگەینە هەندێ وەڵامی پوختە. بەگشتی ئەم چەشنە بەرهەمانە
بەدوای واتاگەلی خەیاڵی و ئەبستراكەوە نین. خۆیان لە دەستەواژەگەلی قورس و نامۆ
بەدوور دەگرن و لە وشه و دەستەواژەگەڵیك كەڵك وەردەگرن كەلە كۆزەین و هەنبانەی
وشە كۆمەڵایەتییه گشتییەكانی كۆمەڵگە دان و نامۆ نین. بەگشی ئەم وشانە لەگەڵ
كەڵكەڵە، ئامانج، دڵەڕاوكێ و هیوا و ئومێدەكاندا گرێی دراوە.
لە پاریس کوڕێک بۆ عەتا نەهایی ڕێک خرا
کاتژمێر چواری پاش نیوەڕۆ رۆژی شەشی مانگی مەی کوڕی
کوردەکانی دانیشتووی فەرانسە لە شاری پاریس کۆڕێکی ئەدەبی بۆعەتا نەهایی ڕۆماننووسی
کورد بەڕیوە برد. لەم کۆڕەدا بە بەشداری عەتا نەهایی دۆخی هەنووکەی ئەدەبیات و چیرۆکنووسیی
کوردی تاوتوێ کرا.
کامێرا، زانیار عومرانی
کامێرا، زانیار عومرانی
۱۳۹۷/۲/۶
بەیاننامەی کانوونی نووسەرانی کوردستان / ڕۆژهەڵات سەبارەت بە دۆخی فەرهاد پیرباڵ
بەڕێزان:
دەسەڵاتی دادوەریی هەرێمی کوردستان
دادوەری گشتیی هەرێمی کوردستان
حکوومەتی هەرێمی کوردستان
بەڕێوەبەرایەتیی گشتیی پۆلیسی هەولێر – پایتەختی هەرێمی
کوردستان
نووسەران و ڕووناکبیرانی کوردستان
کۆمەڵانی خەڵکی کوردستان
هەموومان ئاگادارین ڕۆژی یەكشەممە، 11ی مارسی 2018 لیوای
مافپەروەر، عەبدولخالق تەلعەت، بەڕێوەبەری پۆلیسی هەولێر، بە میدیاكانی هەرێمی
کوردستانی ڕاگەیاند: "پێشنیوەڕۆی ڕۆژی یەکشەممە، 11-3-2018، فەرهاد پیرباڵ بە
پێی ماددەی 226ی یاسای سزادانی عێراقی، ژمارە 111ی ساڵی 1969 و بە فەرمانی بەڕێز، دادوەری
گشتی، دەستبەسەر کرا."
۱۳۹۷/۱/۲۶
۱۳۹۶/۱۲/۲۲
یەکەمین کتێبی فێرکاریی بەشی زمان و وێژەی زانکۆی کوردستان لە سنە چاپ کرا
یەکەمین پەرتووکی فێرکاریی بەشی زمان و وێژەی کوردیی زانستگای
کوردستان بۆ وانەی "وشەناسی" لە ئاستی کارناسیدا بە قەڵەمی سەعید
کەرەمی و لە ژێر چاودێریی توێژینگەی کوردستان‌ناسیی زانستگای کوردستان لە سنە چاپ
و بڵاو کرایەوە.
بەپێی هەواڵ و زانیاریی پەیجی فەرمی و کەناڵی تەلەگرامی بەشی
کوردیی زانکۆی کوردستان، ئەو کتێبە یەکەم کتێبی فێرکاریی بەشی زمان و ئەدەبی
کوردیی زانکۆی کوردیی سنەیە کە بۆ وانەی مۆرفۆلۆژیی زمانی کوردی (وشەناسیی زمانی
کوردی) لە ئاستی کارناسیی باڵا و لەژێر چاودێریی توێژینگەی کوردستان‌ناسیی زانکۆی
سنەدا چاپ کراوە و بڕیارە ئەو کتێبە ساڵی داهاتوو وەک سەرچاوەی سەرەکیی وانەی
"وشەناسی"، یان مۆرفۆلۆژیی قۆناغی یەکەم بۆ ئاستی کارناسیی باڵا لەلایەن
بەشی کوردیی زمان و ئەدەبی کوردیی زانکۆی کوردستان لە سنە کەڵکی لێ وەربگیرێت.
اشتراک در:
پست‌ها (Atom)