ئەساسنامە



پێڕه‌وی نێوخۆی
کانوونی نووسه‌رانی کوردستان- (رۆژهەڵات)

ئۆسلۆ 2004 ی زایینی



به‌ندی یه‌که‌م
خاڵی 1-  ناو : كانوونی نووسهرانی كوردستان- (رۆژهەڵات) 
خاڵی 2-  پێناسه:
كانوونی نووسهرانی كوردستان- (رۆژهەڵات)   ڕێكخراوێكی فه رهه نگی ئه ده بی، هونه ری، رووناكبیری سه‌ربه‌خۆیه كه له پێناوی خزمه‌ت به فه‌رهه‌نگ و ئه‌ده‌ب و هونه‌ری كوردی و بۆ به هێزكردنی جوڵانه‌وه‌ی  فه‌رهه‌نگی، رووناكبیری  له ڕۆژهه ڵاتی كوردستاندا تێده‌كۆشێ.

به‌ندی  دووه‌م
ئامانجه گشتی‌یه‌كان
كانوونی نووسهرانی كوردستان- (رۆژهەڵات)  به‌ره‌و  ئه‌م ئامانجانه‌ی خواره‌‌وه  ڕێده‌كا :
خاڵی1  هه‌وڵدان بۆ ناساندنی فه‌رهه‌نگ و ئه‌ده‌ب و هونه‌ری كوردی به شێوه‌یه‌كی    زانستی یانه .
خاڵی 2- هه‌وڵدان بۆ هه‌رچی قووڵتركردنه‌وه‌ی  بزاڤی  فه‌رهه‌نگی، ئه ده بی ، هونه‌ری
ڕۆژهه‌ڵاتی كوردستان و پێكهێنانی  پردێك  له  نێوان  نووسه‌ران  و روناكبیرانی  ناوه‌وه‌ و    ده‌ره‌وه‌ی كوردستان .
خاڵی 3 – هه‌وڵدان بۆ خولقاندنی فه‌زایه‌كی  ره‌خنه‌گرانه  و  زانستی  له  پێوه‌ندی  له‌گه‌ڵ چه‌مكه  تیئوریك  و  فكری‌یه‌كانی  ناو  بزاڤی  رووناكبیری كوردستان .
خاڵی 4 – پشتگیری له ئازادی قه ڵه م و هزر و ئه ندێشه و  به‌ها مرۆیی‌یه‌كانی  مرۆڤ .
خاڵی 5 – هه‌وڵدان بۆ دروست كردنی  پێوه‌ندی‌یه‌كی  فه‌رهه‌نگی  له  نێوان رووناكبیران و
 نووسه‌رانی كورد  له‌گه‌ڵ  ناوه‌نده  رووناكبیری  و  فه‌رهه‌نگی‌یه‌كانی  نۆرویژ  و  ئوروپا   و رێكخستنی كۆمه‌ڵێك  پرۆژه‌ی  هاوبه‌ش  له‌و  پێوه‌ندی‌یه‌دا .
خاڵی 6 – هه ڵوێست‌گرتن  به‌رانبه‌ر  به  هه‌موو  ئه‌و  رووداوه  فه‌رهه‌نگی،  ئه‌ده‌بی  و هونه‌ری و رووناكبیری‌یانه‌ی كه  پێوه‌ندی‌یان  به كۆمه‌ڵگای  ئینسانی‌یه‌وه  هه‌یه  یان به   شێوه‌یه‌ك  له  شێوه‌كان  سنووری  هزر  و  ئه‌ندێشه  ده‌گرنه‌وه .
خاڵی 7 –  هه‌وڵدان  بۆ  به‌ستنی كۆنگره، سیمینار و كۆڕ  و  چالاكی جۆراوجۆری  فه‌رهه‌نگی،  ئه‌ده‌بی و هونه‌ری، به‌هه‌ر دوو زمانی كوردی و نۆرویژی .
خاڵی 8 –  پشتگیری  له  نووسه‌ران  و رووناكبیرانی كورد و هه‌وڵدان  بۆ  وه‌رگێران  و چاپ و بڵاو كردنه‌وه‌ی  به‌رهه‌مه‌كانیان .
خاڵی 9 – هه‌وڵدان  بۆ  وه‌رگێران  و  چاپ  و  بڵاوكردنه‌وه‌ی  به‌رهه‌می  نووسه‌رانی نۆرویژی و بیانی  به كوردی و  به‌پێچه‌وانه‌شه‌وه .

به‌ندی  سێیه م 
پێكهاته‌ی كانوونی نووسهرانی كوردستان- (رۆژهەڵات) 
خاڵی1 –كانوونی نووسهرانی كوردستان- (رۆژهەڵات)   له‌م  به‌شانه‌ی  خواره‌وه  پێكدێ :
 ئا- لێژنه‌ی  دامه‌زرێنه‌ر     بێ- لێژنه‌ی  به‌ڕێوه‌به‌ری      پێ- كۆنفرانسی گشتی

به‌ندی  چواره‌م
پێناسه  و  ئه‌ركی  لێژنه‌ی  دامه‌زرێنه‌ر
خاڵی1 – لێژنه‌ی  دامه‌زررێنه‌ر  پێك  دێت  له  هه‌موو  ئه‌و كه‌سانه‌ی  كه  هه‌ستاون  به دروستكردنی كانوون و  له  كۆبوونه‌وه‌ی  گشتی  بۆ  په‌سه‌ندكردنی  به‌رنامه و  پێره‌وی نێوخۆی كانوون دا، راسته‌وخۆ  یان  ناراسته‌وخۆ، به‌شداربوون و  پرۆژه‌ی  كار  و  به‌رنامه‌ی  نێوخۆیان  ئیمزا  كردوه .
خاڵی2 – ئه‌ركه‌كانی  لێژنه‌ی  دامه‌زرێنه ر
_ چاودێریكردنی  كارو باری كانوون به پێی ئامانجه دیاری كراوه‌كان .
_ دانانی  یه‌كه‌مین  لێژنه‌ی  به‌ڕێوه‌به‌ری  بۆ  كانوون  هه‌تا  یه‌كه‌مین كۆنفرانسی گشتی
_ ئاماده‌كاری  و  ڕێكخستنی  كۆنفرانسی گشتی .
تێبینی 1- لێژنه ی دامه‌زرێنه‌ر  پاش  یه‌كه‌مین كۆنفرانسی گشتی  هه‌ڵده‌وه‌شێته‌وه، به‌ڵام ئه‌ندامانی ئه‌و  لێژنه‌یه  وه‌ك  ئه‌ندامانی كانوون  مافی  به‌شداری  و خۆ پاڵاوتنیان  هه‌یه  بۆ  هه‌موو  پۆستیكی كانوون .
تێبینی 2 – پاش  ئه‌و لێژنه‌یه  ئۆرگانی  چاودێر  له  لایه‌ن كۆنفرانسی گشتی‌یه‌و‌ه  هه‌ڵده‌بژێرێ كه پێناسه و  ئه‌ركه‌كانی  له  به‌ندی  شه‌شه‌م‌دا  هاتوه .

به‌ندی  پێنجه م
پێناسه و ئه‌ركی  لێژنه‌ی  به‌رێوه‌به‌ر
 خاڵی1 – لێژنه ی به رێوه به ر ی بریتی یه له 11  كه س له ئه ندامانی كانوون ، كه له كۆنفرانسه‌كانی كانوون  له نێوخۆ  و  ده‌ره‌وه‌ی  وڵاتدا ، به پێی  زۆرینه‌ی  ده‌نگ  هه‌ڵده‌بژێردرێن  بۆ  به‌ڕێوه‌بردنی كار و باری كانوون  بۆ  ماوه‌ی  2  ساڵ .
خاڵی 2- ئه‌ركه‌كانی  لێژنه‌ی  به‌ڕێوه‌به‌ری :
_ دانانی  به‌رنامه‌یه‌كی  نێوخۆیی  بۆ  به‌ڕێوه‌بردنی  كار و باری كانوون .
_ به‌ره‌وپێش بردن  و  ڕاپه‌ڕاندنی  كاره‌كانی  كانوون  به  باشترین  شێوه‌ی  پێویست .
_ دانه‌وه‌ی  راپۆرتی كاری  به  كۆنفرانسی گشتی .
_ جێبه‌جێ كردنی  ڕاسپارده‌كانی كۆنفرانس  و  پاراستنی  ستراتیژی كانوون .
_ دیاریكردنی  به‌رپرسی كانوون  به  پێی  زۆرینه‌ی  ده‌نگ.
_ دیاریكردنی  وته‌بێژێكی  ڕه‌سمی  .
_ ده‌ستنیشان كردنی  هاوكار  بۆ  به‌شه‌كانی  سه‌ر  به‌و  لێژنه‌یه .
خاڵی 3 _ به‌شه‌كانی  سه‌ر‌به  لێژنه‌ی به‌ڕێوه‌به‌ری :
ئیداری ،  ماڵی ،  ڕاگه‌یاندن،  توێژینه وه،  پێوه ندی‌یه‌كان.
خاڵی 4 _ به‌شی  ئیداری  بریتی‌یه  له  1 تا  3 كه‌س  له  ئه‌ندامانی  كانوون  كه  ئه‌م  ئه‌ركانه‌ی خواره‌وه‌ی  له  ئه‌ستۆیه :
_ دانانی سیسته‌مێكی  ئیداری  ڕێك و پێك .
_ ڕێكخستنی  ئارشیوی  كانوون .
_ دروستكردنی  مۆر  و  ئارمی كانوون .
_ دروستكردنی  كارتی  پێناس  بۆ  ئه‌ندامان .
_ نووسینی  هه‌موو  نامه‌یه‌كی  كانوون  و  به‌ڕێكردن  و گه‌یاندنیان .
_دانه‌وه‌ی  ڕاپۆرتی كاری  به  لێژنه‌ی  به‌ڕێوه‌به‌ری .

خاڵی 5    : به‌شی  ماڵی  بریتی‌یه  له  2  كه س .  به‌ر پرسی  كانوون  و  به‌ڕێوه‌به‌ری  به‌ش و ئه‌ركه‌كانی  ئه‌مانه‌یه :
_ دانانی  به‌رنامه‌یه‌كی  ساڵانه‌ی  ماڵی  بۆ  كانوون .
_ كردنه‌وه‌ی  حسێبی  بانكی .
_ كونترۆڵی  داهات  و  خه‌رجی  كانوون .
_ دانه‌وه‌ی  ڕاپۆرتی  كاری  به  لێژنه‌ی  به‌ڕێوه‌به‌ری  هه‌ر  6  مانگ  جارێك .
خاڵی 6 – سه‌رچاوه‌كانی  داهاتی  كانوون  بریتی‌یه  له :
_ ئابوونه‌ی  مانگانه‌ی  ئه‌ندامان .
_ داهاتی  فرۆشتنی  به‌رهه‌مه  فه‌رهه‌نگی‌یه‌كان و چالاكی  ماڵی  كانوون .
_ یارمه‌تی  له‌لایه‌ن  ڕێكخراو  و كه‌سایه‌تی‌یه  فه‌رهه‌نگی‌یه‌كانه وه .
خاڵی7 _ به‌شی  ڕاگه‌یاندن  بریتی‌یه  له 3 تا 5 كه‌س  و  ئه‌م  ئه‌ركانه‌ی  له  ئه‌ستۆیه :
_ دانان  و  به‌ڕێوه‌بردنی  سایتێكی  ئینته‌رنێتی .
_ هه‌وڵدان  بۆ  چاپی گۆڤارێكی  وه‌رزی‌یان  ساڵانه .
_ هه‌وڵدان  بۆ  چاپی  به‌رهه‌می  نووسه‌ران .
_ به‌ڕێوه‌بردنی  رێ و  ره‌سمه‌كانی  كانوون .
_ بڵاوكردنه‌وه‌ی  به‌یاننامه  و  ئاگاداری‌یه‌كانی كانوون .
_ دانه‌وه‌ی  ڕاپۆرتی كاری  به  لێژنه‌ی  به‌ڕێوه‌به‌ری .
خاڵی 8 -  به‌شی  تۆێژینه‌وه  بریتی‌یه  له  3  تا  5  ئه‌ندام  كه  ئه‌م  ئه‌ركانه‌ی  له  سه‌رشانه:
_ دانانی  پلانێكی  لێكۆڵینه‌وه  له  سه‌رفه‌رهه‌نگ، ئه ده ب، هونه‌ر،زمان ،كولتور و دیكه‌ی بنه‌مافكری  و مێژوویی‌یه‌كان .
_ دابینكردنی  هاوكار  له  نێوخۆ و ده‌ره‌وه‌ی وڵات .
_ چاپ و بڵاوكردنه‌وه‌ی كتێبی  لێكۆڵینه‌وه  له  بواره  جۆراوجۆره‌كاندا  به  پێی
 ئه‌و  لێكۆلینه‌وانه‌ی  ده‌كرێن .
 _ دانه‌وه‌ی  ڕاپۆرتی  لێكۆڵینه‌وه  به  لێژنه‌ی  به‌ڕێوه‌به‌ری .
خاڵی 9 – به‌شی  پێوه‌ندی‌یه‌كان  بریتی‌یه  له  3 تا  5  ئه‌ندام  و  ئه‌م  ئه‌ركانه‌ی  له  ئه‌ستۆیه :
_ دروستكردنی  پێوه‌ندی  له  نێوان  ناوه‌وه  و  ده‌ره‌وه‌ی   وڵات .
_ دروستكردنی  پێوه‌ندی  له  نێوان  كانوون  و  رێكخراو و  ناوه‌نده  فه‌رهه‌نگی‌یه‌كانی كوردی و بیانی .
_ دانانی نوێنه‌رایه‌تی  كانوون  له  ناوخۆ  و  ده‌ره‌وه‌ی  وڵات .
_ دانانی  نوێنه‌رایه‌تی  له  وڵاتانی  دیكه‌دا .
_ ئه‌ندام گیری  به  پێی  راو  بۆچوونی  نوێنه‌رانی  به‌ش  له  ناوه‌وه  و  ده‌ره‌وه‌ی  وڵات  و په‌سه‌ندكردنی   لێژنه‌ی  به‌ڕێوه‌به‌ری .
_ هه‌ڵسه‌نگاندن  و  په‌سه‌ندكردنی  به‌رهه‌می  نووسه‌ران  كه  له  پێوه‌ندی  له‌گه‌ڵ   داوای  ئه‌ندامه‌تی  یان  له  حاڵه‌تی  تایبه‌تدا   دێته گۆڕ .
تێبینی 1-  ئه‌و  به‌شه  له  بواره‌كانی   فه‌رهه‌نگی  و  ئه‌ده بی  و  هونه‌ری‌دا ( شیعر ، چیرۆك ، شانۆ ، فیلم. رەخنه  )  ده‌سته‌گه‌لێكی  زانستی  له  ناوه‌وه  و  ده‌ره‌وه‌ی وڵات  هه‌ڵده‌بژێردرێ .   
   تێبینی 2 – ڕاوبۆچونی  ده‌سته  زانستی‌یه‌كان  له‌و  بواره‌دا  كه  كاری  تێدا ده‌كەن، بۆچوونی  لێژنه‌ی  به ڕێوه به ری  و له ئاكامدا بۆ چوونی كانوونه .

                          به ندی شه شه م

          پێناسه  و  ئه‌ركی  كۆنفرانسی گشتی      
خاڵی 1 – كۆنفرانسی  گشتی  باڵاترین   ئۆرگانی  كانوونه  كه  هه‌ر  2  ساڵ  جارێك  و به  به‌شداری  هه‌موو  ئه‌ندامانی  كانوون ،  ڕاسته‌وخۆ  یان  ناڕاسته‌وخۆ ،  به‌ڕێوه  ده‌چێ و ئه‌م  ئه‌ركانه‌ی  له  ئه‌ستۆیه .
_ تاوتۆێ كردنی  راپۆرتی  لێژنه‌ی  به‌ڕێوه‌به‌ری  بۆ  كۆنفرانسی گشتی .
_ هه‌ڵبژاردنی  لێژنه‌ی  به‌ڕێوه‌به‌ری  تازه .
_ هه‌ڵبژاردنی  ئۆرگانی  چاودێر  له  پاش  هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی  لێژنه‌ی  دامه‌زرێنه‌ر  له  یه‌كه‌مین
كۆنفرانسی گشتی دا .
_ گۆڕینی  پێره‌وپرۆگرامی  نێوخۆ  به  پێی  پێویست .
خاڵی 2 -  په‌سه‌ندكردنی  هه‌ر  بڕیارێك  به  زۆرینه‌ی  نیو + 1ی  ده‌نگه‌كان ده‌بێت .
خاڵی 3 – ئۆرگانی  چاودێر  له  نێوان  دوو  كۆنفرانس‌دا  ئه‌ركی  چاودێری كارو باری كانوون و لێژنه‌ی  به‌ڕێوه‌به‌ری  له  ئه‌ستۆیه .
خاڵی 4 – كۆنفرانسی گشتی  نا ئاسایی  له  كاتی  پێویستدا  و له‌سه‌ر  داواكاری   3/2 ی ده نگی  ئه‌ندامان  و  له  رێگای  ئۆرگانی  چاودێره‌وه  به‌ڕێوه  ده‌چێ .
خاڵی 5 – رێژه‌ی  ئه‌ندامانی  ئۆرگانی  چاودێر  به پێی  هه‌ل و مه‌رج  له لایه‌ن كۆنفرانسه‌وه
ده‌ستنیشان  ده‌كرێ .
خاڵی 6 – پلانرێژی  بۆ  یه‌كه‌مین  كۆنفرانسی گشتی  له  ئه‌ستۆی  لێژنه‌ی  دامه‌زرێنه‌ر  و له پاش  ئه‌وه  له  ئه‌ستۆی  ئۆرگانی  چاودێری  هه‌ڵبژارده‌ی  كۆنفرانسه‌كان  و  لێژنه‌ی  به‌ڕێوه‌به‌ری‌یه .

به‌ندی  حه‌وته‌م
ئه‌ندام گیری
خاڵی 1– ئه‌ندامی كانوونی نووسهرانی كوردستان- (رۆژهەڵات)   كه‌سێكه  كه  ئه‌م  مه‌رجانه‌ی  خواره‌وه‌ی  هه‌بێ .
_ كتێبێكی  چاپكراو  یان  ئاماده‌ی  چاپی  هه‌بێ، له  یه‌كێك  له  بواره  فه‌رهه‌نگی،  ئه‌ده‌بی هونه‌ری،كۆمه ڵایه تی،  و رامیاری  و ....... دا  به كوردی  یان وه‌ریگێرابێته‌وه  سه‌ر  زمانی كوردی .
_ لانی كه‌م  ده  وتاری  له  بواری  خۆید ا بڵاوكردبێته‌وه  له  بڵاوكراوه  كوردی‌یه‌كاندا .
_ حه‌قی  ئه‌ندامه‌تی بدا  مه‌گه‌ر  له  هه‌ندێ  حاڵه‌ت‌دا  كه  لێژنه‌ی  به‌ڕێوه‌به‌ری  دیاری  بكا .
_ له پێناو گه‌شه‌كردنی كانوون‌دا  و  به  پێی  ئه‌و  ئه‌ركانه‌ی   پێی  ده‌سپێردرێ ، چالاك بێ و  ئامانج  و ستراتیژی كانوون بپارێزێ .
تێبینی 1 – ئەندامان  ده‌بێ  داواكاری  بوون  به  ئه‌ندام  له  كانوون‌دا   پێشكه‌ش  به  به‌شی پێوه‌ندی‌یه‌كان  یان نوێنه‌رانی  ئه‌و   به‌شه  له شوێنی  كار و چالاكی خۆیاندا بكه ن،  له‌گه‌ڵ فۆرمی  ئه‌ندامه‌تی، به‌رهه‌مه‌كانیان و دوو وێنه‌ی خۆیان .
 تێبینی 2 – كانوون له كاتی  پێویستدا  حه‌قی  ئه‌ندامه‌تی  ئیفتخاری  ده‌داته  ئه‌و نووسه‌ر و
 هونه‌رمه‌ند  و رووناكبیره كورد و بیانی‌یانه‌ی كه  به  شێوه‌یه‌ك له  شێوه‌كان  له  پێناوی ئازادی هزر و مافه  ئینسانی‌یه‌كانی  مرۆڤ‌دا  تێده‌كۆشن .

به‌ندی  هه‌شته‌م
‌هه ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی كانوون
خاڵی1 – كانوونی نووسهرانی كوردستان- (رۆژهەڵات) ، به  پێی  3/2 ی  ده‌نگی  ئه‌ندامانی كانوون و له كۆنفرانسی گشتی  ئاسایی یان  نائاسایی‌دا  ده‌توانێ  هه‌ڵبوه‌شێته‌وه .
خاڵی 2 – كۆنفرانس  به‌رپرسایه‌تی  دابه‌شكردنی  ئیمكاناتی كانوون  یان  پاكانه حسێبی  ماڵی ده‌خاته  سه‌رشانی  لێژنه‌یه‌كی  هه‌ڵبژێردراو .

به‌ندی  نۆیه‌م
خاڵی 1 –  ئه‌و  ئه‌ساسنامه‌یه  به گشتی  له  نۆ به‌ند  و  سی و دو خاڵ  و شه ش تێبینی دا نووسراوه و له لایه‌ن  ئه‌ندامانی  لێژنه‌ی  دامه‌زرێنه‌ره‌وه،  ڕاسته‌وخۆ  یان  ناڕاسته‌وخۆ،  به تێكڕای  ده‌نگ له رێكه وتی 01 ، 06. 2004 په سه ند كراوه.

****
پێڕه‌وی نێوخۆی

کانوونی نووسه‌رانی کوردستان- (رۆژهەڵات)
بە شێوەی PDF
دابگرە



                                

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر