۱۳۹۶/۱۰/۴

ده‌فە


فارسی: ڕه‌زا به‌راهه‌نی
کوردی: ساماڵ ئەحمەدی
                                                                                 بۆ ئایدین ئاغداشلوو

ده‌فه‌ لێده‌! لێده‌! که‌ ده‌فین له ‌به‌رمانگ به‌م نیوه‌شه‌وه‌، شه‌وی ده‌فه‌مانگان،
هاواری سه‌رکه‌وتووانه‌ی گیانی هەلەک و هوو هووە،‌ لە هەورەگرمەیەکدا، که‌ دێ.
ئه‌رێ، بده‌فه‌!  دره‌وشانه‌وه‌ی هاوار له‌ ڕووداوەیلی شیریندا،
ده‌فینێکه‌ دەخوازێ فەرهاد
ده‌ف بده‌فە! که‌ هەورەگرمەی دادێ له‌ هه‌قیقه‌تی ئه‌و دایره‌وه دەلرفێ،
 لرفاوە‌ و، هه‌ر لرفاوتر‌ بێ!
ده‌ف‌ له‌ ده‌فی تێکەوەتەنراو و، مژ له‌ مژی ڕه‌ویودا، تۆخودا بده‌فه‌!
به‌ ده‌فه‌ی ڕۆحی ئاسمان، به‌ ده‌فه‌ی ڕۆحی من بده‌فه‌!

ژیان و ئه‌زموونی ته‌رجه‌مه‌ی مامۆستا عه‌بدۆڵڵا حه‌سه‌ن‌زاده‌



له‌ وتوێژێكی ''كه‌ماڵ مه‌ریوانی''دا

هاوكاری شاعیر و ڕوژنامه‌وانمان، كه‌ماڵ مه‌ریوانی، له‌ زنجیره‌ وتووێژێكدا له‌گه‌ڵ كۆمه‌ڵێك وه‌رگێڕی ناوداری كورد، وه‌كو مامۆستایان، عه‌بدۆڵڵا حه‌سه‌نزاده‌، شوكور موسته‌فا و حه‌مه‌ی مه‌لا كه‌ریم، ژیان و ئه‌زموونی ئه‌و كه‌سایه‌تیانه‌ی خستووه‌ته‌ به‌ر سه‌‌رنج.
ئه‌م وتووێژه‌ له‌گه‌ڵ مامۆستا عه‌بدۆڵڵا حه‌سه‌ن‌زاده،‌ وه‌رگێڕی چه‌ندین شاكاری ئه‌ده‌بی و کلتووری و سیاسیی‌ وه‌کو (حه‌مه‌دۆك، یاشار كه‌ماڵ)، (دان چه‌رموو, جه‌ك له‌نده‌ن)، (كوردستان و كورد، دوكتۆر قاسملوو)، (مه‌ته‌ڵۆکه‌ی هوه‌یدا، عه‌باس میلانی) و... كراوه‌.
پێویسته‌ بگوترێ ئه‌م وتووێژه‌‌ به‌ شێوه‌ی زاره‌کی له‌ سه‌ر كاسێت تۆمار كراوه‌ و، دواتر نووسراوه‌ته‌وه‌. که‌ماڵ مه‌ریوانی له‌ نووسینه‌وه‌ی ده‌قی وتووێژه‌كه‌دا،  ئاگایانه‌ كه‌شوهه‌وای زمانی ئاخاوتنی ڕۆژانه‌ی پاراستووه‌،  هه‌ر بۆیه‌ بن زاراوه‌ی ناوچه‌یه‌كی تایبه‌ت به‌ ده‌قی قسه‌كانی مامۆستا حه‌سه‌نزاده‌وه‌ دیاره‌. هه‌روه‌ها ئه‌م وتووێژه‌ له‌و ساڵانه‌دا کراوه‌ که‌ مامۆستا حه‌سه‌ن‌زاده‌ سکرتێری گشتیی حیزبی دیموکرات بووه‌.

پلانی زمان (language planning)


سەعد قازی

بەر لەوەی بچینە نێو دەقی بابەتەکەوە پێویستە پێداچوونەوەیەکی کورت لە سەر بابەتی زمان بکرێ و هێندێک تیۆر کە پێوەندییان بە چەمکی زمانەوە هەیە باس بکرێن، بۆ ئەوەی تیشک بخاتە سەر ڕەوتی بابەتەکە. ئەوەی لەم وتارەدا دەگونجێ، پلانی زمان بە گشتییە و زمانی کوردی لەو پێوەندییەدا بە نموونە وەردەگرین، کە تا ئێستا چی بۆ کراوە و پێویستە چی بۆ بکرێت. هەروەها بەشێکی گرینگی ئەم بابەتە بە پشتبەستن بەو خوێندنەوانەی تا ئێستا کراون هەوڵ دەدا گرینگایەتیی پلانی زمان لە سەر زمانی کوردی باس بکا.

۱۳۹۶/۱۰/۳

منداڵێک دەکوژرێت


Stig Dagerma
لە سوێدییەوە: ره‌حمان سۆفی‌

ڕۆژێکی خۆش، هه‌وایکی سووک‌، خۆره‌تاو لاره‌مل تیشکی به‌ سه‌ر ده‌شتا‌ په‌خشانه‌. چونکه‌ ڕۆژی یه‌کشه‌ممه‌یه‌، بەم‌ زووانە ناقوسی کلیساکان زرینگه‌یان لێ هەڵدەستێ.
له ‌نێوان سێ‌ڕێیانی سێ گوندان، په‌نجێره‌ی خانووی گوند له‌ دووره‌وه‌ بریقه‌ ده‌ده‌نه‌وه‌. خه‌ڵکی هه‌ر که‌س له ‌ماڵی خۆی، پیاوان له‌ رۆخ ئاوێنه‌ ڕدێنیان ده‌تاشن. ژنان سه‌رقاڵی نانکردن و چێشتلێنانن. منداڵانیش له‌ سه‌ر عه‌رزه‌که‌ هار و هاجی ده‌که‌ن. دوو تازه‌لاو له‌ نێوان دوو په‌ڵه‌ جاڕه‌جۆدا، بۆ هاتوچۆی نێوان گوندان ڕێچکه‌یەکیان دۆزیوه‌ته‌وه‌. دیاره‌ پێشتر هه‌رگیز له‌ سێ‌ڕێیانی سێ گونده‌ی جیراندا ئەم ڕێچکەیە نەدیترا‌بوو.

دیمانە لەگەڵ ئەمین رەحیمی نژاد (رێوار)


توێژەر و شارەزای زمان و خەڵکی گێڵانغەربی کرماشان
سازدانی: شەریف فەلاح
پ: ھەروەک دەزانین زمان وەک یەکێک لە سەرەکیترین توخم و پێکھاتەکانی نەتەوە، لە پڕۆسەی نەتەوەسازیدا دەوری بەرچاو دەگێڕێت و کرماشانیش وەک یەکێک لە پارێزگا کوردنشینەکانی رۆژھەڵاتی کوردستان تێیدا چەندین زاراوە و بە زاراوەی جۆراوجۆر ھەیە و دەبینین چەندین ساڵە ئەو زاراوانە لەگەڵ دیالکتەکانی ھەورامی و کورمانجیی سەروو شانبەشانی کورمانجیی ناوەڕاست (سۆرانی) گەشەیان کردووە و بەرھەمیان پێ دەخولقێ، بەڕای جەنابت ئەم حەرەکەتە بۆ زمانی یەکگرتووی کوردی گرفتە یان دەرفەت؟
ئەمین رەحیمی نژاد: ئەگەر بمانەوێ تەنیا لە روانگەی زمانەوانییەوە لەم پرسە بڕوانین، ئەوەیە کە ئەگەر ھەر زاراوە و دیالکتێک بۆ خۆی گەشە بکات، شتێکی باشە و مافی سروشتیی ئاخێوەرەکانیە و دەبێ پشتگیریی بکرێت، بەڵام ئەگەر لە روانگەی کۆمەڵایەتییەوە لێی بڕوانین کە مەبەستمان روانگەی زمانناسیی کۆمەڵایەتییە،

لە ئاسمان نزمتر


رزگار ئەمین نژاد

کوتم دایە واز بێنێ، بۆ وا لەخۆت دەکەی؟
 کوتی: "بڕۆ… مەیتەکەی بێنەوە. هەرلێرە، لە حەوشەکەی خۆمان دەیشارینەوە. کەس نازانێ." کوتم: "چۆن کەس نازانێ، دار و دیوار بووە بە چاو. لێی گەڕێ دایە، خۆ ئەو قەت نەیزانی حەسانەوە چییە! دەبا هەر لەو شوێنەی بەخاکیان سپاردووە، ئارام بگرێ." دەستی گرتم و بەو چاوە کزانەی وەها لە چاوەکانم ڕاما کە لە تاوی دڵم وەک گەڵای دارەکانی حەوشەکەمان هەڵوەری. لەو ڕووخسارە تەماوییەدا هەر ئەو دوو چاوانە بریسکەیان دەهات. دوو چاوی چاوەڕێ، کە گشت داماوییەکانی ژیانی تێدا دەبیندرا. کوتی: "بڕۆ کوڕم... مەیتەکەم بۆ بێنەوە." هەستم دەکرد، بێجگە لە ڕۆیشتن هیچ چارەیەکی دیکەم نییە.

۱۳۹۶/۱۰/۲

دیمانە لەگەڵ کامران محەمەد رەحیمی، نووسەر و توێژەری ئیلامی



سازدانی عەلی حەیات نیا ـ کرماشان
         و: شەریف فەلاح

 عەلی حەیات نیا: وەک یەکەم پرسیار بفەرموون لەبەرچی کولتووری رەخنەگرانە لە کۆمەڵگای ئێمەدا جێگای نەگرتووە و سەقامگیر نەبووە؟
کامران محەمەد رەحیمی: لە ناوچە کوردنشینەکان بۆشایی و کەلێنی کولتووری رەخنەگرانە، نەبوونی کەش و دۆخی لێکدانەوە و تاوتوێ گەیشتۆتە ئەوپەڕی خۆی و زۆربەی قەڵەم بەدەستان لە ھەمبەر بەرھەمە فەرھەنگییەکان چ باش، چ خراپ، بێدەنگی ھەڵدەبژێرن و ئەگەریش شتێکی ئەوتۆ لەم بارەوە بڵاو دەکرێتەوە، یان تژییە لە شکاندن یان وەسف و پێداھەڵگوتن و لەلایەکی دیکەشەوە ئەوەی کە دەنووسرێ دەبێ بێ ئەملا و ئەولا لە فیلتەری باند و تاقم و گرووپەوە بگوزەرێت. نەبوونی کولتووری رەخنەگرانە بۆتە ھۆی جۆرێک لە خۆ نوێنی و خۆبەزلزانی لە ناخماندا و لەڕاستیدا کۆمەڵگەی نووسەرانمان لەم بارەوە، کۆمەڵگەیەکی بێدەنگ و نائەکتیڤە و چیرۆکی ئێمە چەشنی نەخۆشێکە کە پێی وایە لەشساغە. مەیل و حەزی نووسین تەنانەت لەناو توێژی خوێنەوار و ئەکادیمیەکانیش زۆر لاوازە و لەلایەکی دیکەشەوە زۆربەی روانگە و بۆچونەکانمان یان گریمانەن یان بەبێ رێفرێنسن و ئاماژەدان بە سەرچاوە دەخرێنە روو. بەپێی نەریتێکی کولتووری بۆ سەلماندنی رایەک، ھەموو کات لە شێعرێک کە لەبەر دەست دایە وەک شاھید و بەڵگە دەھێنینەوە.

دڵقی زبڵ


پەری کەریمی نیا

 پۆتین بۆ هەواڵێکمان لێ ناپرسی؟ کە ئاوڕی دایەوە، لێنین بوو. لێنین خەریکی گوشینی قەیتانەکانی بوو کە بەو ئاوەی وا دایکی منداڵەکە لە شووشە و مەمکەکەی هەڵدابوو، ششتبووی. پۆتین خەریکی کورتکردنەوەی قژی قاچاخچییەکە بوو. قاچاخچییەکە خۆی بە "سین" بە ئەمان ناساندبوو. "سین" درێژەیەکی باریکەڵە بوو کە هاوڕێ قاچاخچییەکانی بە ژمارەی 9 بانگیان دەکرد.
-  سەری ئەوەندە زلە، بێچاوێنی بێ هەڵبەت، هەر لە کەللـە سەری 9 ئەچێ. ( شۆڤێری ڤانە بچووکە نەفەر هەڵگرەکە ئەمەی وتبوو(

دەوری زمانی زگماکی لەپاراستنی ناسنامەی تاکی و کۆمەڵایەتیدا

د. ڕەحیم سورخی
پێناسەی زمانی زگماکی
ھەرکام لە ئێمە خاوەنی یەک زمانی زگماکیین. زمانی زگماکی/ زمانی یەکەم یان زمانی دایک،"ئەو زمانەیە کە تاکێک لە سەرەتای منداڵییەوە لە ماڵ و لەنێو خێزاندا فێری بووە، ھەرچەند بەو شێوەیەی پێویستە ئێستا لەلایەن ئەو تاکەوە قسەی پێنەکرآ" و، یان یەکەم زمانە کە تاکێک فێریی بووە و ھێشتا لێی تێدەگات."  زمانی کەسێکە کە لەگەلڕ لەدایکبوونیدا فێری بووە، بە باشترین شێوە قسەی پێدەکات و زۆرجار بنەمایەکە بۆ ناسنامەی کۆمەڵایەتیی ئەو.  بە ھەر شێوەیەک بێت، زمان لە نێوان ئەو پێکھێنانەی تاکەکانیان پآ دەناسرێتەوە، پێکھێنێکە کە بە سادەترین شێوە، شیاوی تاوتوێکردنە. 

دووەمین سمیناری تاوتوێی ڕێنووسی کوردی لە زانکۆی سنە بەڕێوە چوو


دوه‌مین سمیناری تاوتوێکردنی ڕێنووسی کوردی به‌ میوانداریی زانکۆی کوردستان لە سنە و به‌شی زمان و ئه‌ده‌بیاتی کوردی به‌ ئاماده‌بوونی مامۆستایانی زانکۆ و نووسه‌ران و پسپۆڕانی زمان و ئه‌ده‌بیاتی کوردی لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان بۆ ماوەی دوو ڕۆژە بەڕیوە چوو.
 بەپێی هەواڵی سەرچاوە خۆجێیەکان و بەشی کوردیی زانکۆی کوردستان لە سنە، لە ڕۆژانی رابردوودا ئەو سمینارە بە بەشداریی کۆمەلێک لە پسپۆڕان و شارەزایانی بواری زمان و ئەدەب و بەتایبەت مامۆستایانی زمان و ئەدەبی کوردی لە پاریزکانی سنە، ورمێ، کرماشان و ئیلام لە زانکۆی سنە بەڕێوە چووە.

۱۳۹۶/۹/۲۸

دیمانه‌ له‌گه‌ڵ نووسه‌ر و وه‌رگێڕ فه‌رشید شه‌ریفی




سازدانی شه‌ریف فه‌لاح



1 ـ له‌به‌ر ئه‌وه‌ی كاری وه‌رگێڕان و به‌ تایبه‌ت وه‌رگێڕانی جۆراوجۆرت كردووه‌ چ پێناسه‌یه‌كت بۆ وه‌رگێڕانی ده‌قی ئه‌ده‌بی هه‌یه‌ و جیاوازیی له‌گه‌ڵ ده‌قه‌كانی تر چییه‌؟

وه‌رگێڕان خۆی له‌ ڕاستیدا دیاره‌ چه‌ندین جۆری هه‌یه‌، به‌ هه‌موو بواره‌كانه‌وه‌ و له‌ هه‌موو لقه‌ جۆراوجۆره‌كانی ئه‌ده‌ب و مێژوو و كۆمه‌ڵناسیی و ته‌نانه‌ت ده‌قه‌ تیجاریی و بازرگانییه‌كان. به‌ڵام هه‌ر هه‌مووشیان خاڵێكی هاوبه‌شیان هه‌یه‌، ئه‌ویش ئه‌وه‌یه‌ چوونكه‌ وه‌رگێڕان له‌گه‌ڵ زماندا سه‌روكاری هه‌یه‌ و یان با بڵێین له‌گه‌ڵ وشه‌دا سه‌روكاری هه‌یه‌، كه‌واته‌ ده‌توانین بڵێین هه‌موویان وه‌رگێڕانی ئه‌ده‌بین و به‌شێكن له‌ ئه‌ده‌بیات؛ به‌ڵام یه‌ك شت هه‌یه‌ كه‌ ده‌قی ئه‌ده‌بیی له‌وانی دیكه‌ جیا ده‌كاته‌وه‌، ئه‌ویش ئه‌وه‌یه‌ كه ‌«فه‌زا» یان «كه‌شوهه‌وا» له‌ ده‌قی ئه‌ده‌بیدا جیاوازه‌. بۆ نموونه‌ وه‌رگێڕانی شێعر، چیرۆك یان ڕۆمانێك جگه‌ له‌ وه‌رگێڕانی وشه‌ و ده‌سته‌واژه‌ و واتا و ناوه‌ڕۆكی ده‌قه‌كان، پێویستی به‌ گواستنه‌وه‌ی فه‌زای چیرۆكه‌كه‌ هه‌یه‌. هه‌ست و ئیحساسێك له‌ هه‌ندێك ده‌قی ئه‌ده‌بیدا هه‌یه‌، به‌ وشه‌ وه‌رناگێڕدرێته‌وه‌.

۱۳۹۶/۹/۲۷

ئەدەبی زارەکی و تایبەتمەندییەکانی/ لە دیمانەیەک لەگەڵ رەسووڵ سوڵتانی




ئامادەکردنی شەریف فەلاح
 شەریف فەلاح: ئەگەر بمانەوێ بە شێوەیەکی گشتی پێناسەیەکی ئەدەبی زارەکی بکەین، دەبێ لەسەر بنەمای چوار کۆڵەکەی گرنگی ١ ـ بەیت ٢ ـ لاوک ٣ ـ حەیران ٤ ـ پەندی پێشینیان لەنگەر بگرین، رای بەڕێزت لەم بارەوە چییە؟

رەسووڵ سوڵتانی: دیارە ئەوەی تۆ باسی دەکەی، واتە ئەدەبی زارەکی، لەراستیدا تاوتوێ کردنی ئەدەبی زارەکی بەبێ ھەرکام لەو ژانر و لایەنانە، پڕ لە کەموکووڕی و نوقسان دەبێ. راستە ئەوانە کۆڵەکە و باشتر بڵێین بناغەی ئەدەبی ئێمەن. لە ھەرکام لەو ژانرانەدا بە شێوەیەک روخسارەکانی ژیانی رابردووی کوردەوارییەکەی خۆمان بەدی دەکەین. پەندی پێشینیان پڕە لە روانینی فەلسەفیی کورد بۆ ژیان، حیکەتی ژیان. ئێمە لە ئاوێنەی پەندەکاندا بۆمان دەردەکەوێ کە کورد چۆن لە مەسەلە گرنگەکانی پێوەندیدار بە ژیانەوە، ورد بۆتەوە.

دیمانە لەگەڵ چەنگیز ئیقباڵی، شاعیر و هونەرمەندی پەیكەرتاشی كورد


سازدانی: شەریف فەلاح

1 ـ لە سەردەمێكدا كە باس لە پسپۆڕیی بوارە هونەرییەكان و ئەكادیمی و پۆلێن بەندیی ژانرە ئەدەبی و هونەرییەكان دەكرێت، لەبەر چ هۆیەكە جەنابت سێ‌ بواری شیعر، چیرۆك و هونەری پەیكەرتاشیت بۆ كاركردن هەڵبژاردووە، پێت وا نییە ئەگەر یەك بوارت هەڵبژاردبایە سەركەوتووتر دەبوویت؟
چەنگیز ئیقباڵی: هووێه‌که‌ی بو چه‌ن خالێک ده‌گه‌رێته‌وه‌ که‌ به‌ هیوام بتوانم ئاماژه پێان بیکه‌م. به‌لێ ئه‌مه‌ راسته‌ له‌ دونیاێ ئه‌مروو ئه‌م بوارانه‌ زور چونه‌ته‌ پێش و هه‌رکامه‌ێان دونیایکی تایبهْت به‌ خویاندا هه‌ێه. به‌لام هه‌لومه‌رجه‌که‌ لاێ ئێمه جیاوزیکی یه‌کجار زورێ هه‌یه‌. ده‌سپێکردنی من سه‌ره‌تا له‌ رێگه‌ێ ئه‌ده‌بیاته‌وه‌ بوو، و هه‌ر له‌م رێگه‌وه‌ ده‌ستم به‌ ناسینی خوم و ده‌وروبه‌رم کرد. به‌ڵام هاوکات هه‌زیشم له‌ هێڵکاری و هونه‌ره‌ جوانه‌کانیش هه‌بوو.  وه‌ ئه‌مانه هه‌موێان ببون به‌ که‌ڵکه‌ڵه‌ی مێشکی من. به‌ هووێ ئه‌وه‌ی له‌و سه‌رده‌مه‌ی که‌ من ده‌ستم به‌ کار کرد هیچ ناوه‌ندیک بو فێرکردنی هونه‌ر نه‌بو له شاباد. به‌ ناجار به‌ شێوه‌یکی خوپه‌روه‌رانه ده‌ستم به‌ کار کرد. به‌شیک له‌ به‌ر هه‌ژاری و ده‌سته‌نگی من و به‌شێک به‌ خاتری گرنگی نه‌دانی کومه‌ڵگا به‌ گشتی به‌ هونه‌ر بوو به هووی ئه‌مه‌ که من دره‌نگتر رێگه‌ی په‌روه‌رده‌ له‌ بواری هونه‌ردا ده‌ست پێبکه‌م.

۱۳۹۶/۹/۲۳

مێژووی رۆژنامەگەریی کوردی لە رۆژھەڵاتی کوردستان و گۆڤاری "سروە" لە دیمانە لەگەڵ ئەحمەد قازی



سازدانی: شیروان یاری
وەرگێڕانی: شەریف فەلاح
ـ بەڕێز ئەحمەدی قازی بەو پێیەی پاش سەرکەوتنی شۆڕشی گەلان لە ئێران، ئێوە یەکێک لە پێشەنگانی  خاوەن ئەزموون و بە پێشینەی بواری رۆژنامەگەریی کوردی بوون کە بە گۆڤاری "سروە"وە دستتان پێکرد، پێمان خۆشە سەرەتا لەبارەی کورتە مێژووی  رۆژنامەگەریی کوردی لە رۆژھەڵات بۆمان بدوێی کە بەڕای ئێوە بۆ کەی دەگەڕێتەوە و چ کەسانێک لە دەستپێک و وەگەڕ خستنی ئەم رێگا پڕ ھەوراز و نشێوەدا دەوریان ھەبووە؟
ئەحمەد قازی: سەرەتا وێڕای دەستخۆشی لە ھەوڵ و ماندووبونە ژۆرنالیستییەکانی سیروان، ھیوای بەردەوامیتان بۆ دەخوازم. رۆژنامەگەری یان ژۆرنالیزمی کوردی لە رۆژھەڵاتی کوردستان، خاوەن مێژوویەکی تایبەتە، ئەگەر بمانەوێ لە روانگەیەکی گشتییەوە بڕوانینە مێژووی رۆژنامەگەری لە لە ئێران و جیھان، باسێکی دوورو درێژ و تێروتەسەل ھەڵدەگرێت، بەڵام لەم دەرفەتە کورتەدا تەنیا دەمەوێ بپەرژێمە سەر تاوتوێ و شیکردنەوەی مێژووی چاپەمەنی و رۆژنامەگەری لە رۆژھەلاتی کوردستان. بۆ شرۆڤە و شیتەڵکاریی ئەم پرسە، دەبێ ئەم مێژووە بەسەر سێ دەورەدا دابەش بکەین: یەکەم قۆناغ دەگەڕێتەوە بۆ سەرەتای سەدەی بیستەم ھەتا ساڵی ١٩٤٥ی زایینی و دەوەری دووەمیش لە ساڵی ١٩٤٥ەوە ھەتا ساڵی ١٩٧٩، واتە ھاوکاتە لەگەڵ سەرکەوتنی شۆڕشی گەلانی ئێران و قۆناغی سێیەمیش لە ساڵی ١٩٧٩وە دەست پێدەکات و ھەتا ئێستا درێژەی ھەیە.

یازدەیەمین فێستیڤاڵی چیرۆکی بانە بە دیاریکردنی سەرکەوتووان کۆتایی پێهات

یازدەیەمین خولی فێستیڤاڵی چیرۆکی بانە، کە بە دوو زمانی کوردی و فارسی بۆ ماوەی سێ ڕۆژ و بە ئامادەبوونی نووسەرانی کورد و فارس لە شاری بانە بەردەوام بوو، ئەمڕۆ پێنجشەممە بە خەڵاتکردنی سەرکەوتووان، کۆتایی پێهات.
لە فێستیڤاڵی چیرۆکی بانە 68 بەرهەمی چیرۆک بە دوو زمانی کوردی و فارسی پێکەوە بۆ بەدەستهێنانی خەڵاتەکانی فێستیڤاڵ پێشبڕکێیان کرد، هاوکات بەشێکی دیکەی فێستیڤاڵ بۆ ئەدەبی منداڵان و مێرمنداڵان تەرخان کرابوو.

لە بەشی چیرۆکی منداڵان و میرمنداڵاندا ئەم کەسانە وەک سەرکەتوو ناسێندراون و خەڵات کران "هەستی یەونسی لە بانە، ڤیانا قزلجی، لە بۆکان، ئاڵا ڕەزایی، لە بۆکان، زارا گوڵچینی، لە هەرسین، ئاریا عەجەمی، لە بۆکان و شەهرزاد لەعل‌بەرزی".
لە بەشی وتاری فارسیی ئەدەبیاتی منداڵاندا "محەمەدڕەزا کەلهوڕ و جەمیلە موعەزەمی" و لە بەشی وتاری کوردیشدا "عومەر محەمەدی و مستەفا ئیلخانی‌زادە" خەڵاتیان وەرگرت.

۱۳۹۶/۹/۲۱

یازدەیەمین فێستیڤاڵی چیرۆکی بانە دەستی پێکرد


بەپێی هەواڵی میدیا خۆجێیەکانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان، پاش پێنج ساڵ ڕاگیران، ئەمڕۆ سێشەممە 2017/12/12 یازدەیەمین خولی فێستیڤاڵی چیرۆکی بانە بە ئامادەبوونی نووسەر و چیرۆکنووسانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان دەستی بە کار و چالاکییەکانی کرد.
 بە گوتەی محەمەدسدیق کەریمپوور، بەڕێوەبەری یازدەیەمین خولی فێستیڤاڵی چیرۆکی بانە، ئەم خولەی فێستیڤاڵ بۆ ماوەی سێ ڕۆژ بەردەوام دەبێت و هەتا ڕۆژی پێنجشەممە 2017/12/14 دەخایەنێت و تێیدا 67 بەرهەم بە دوو زمانی کوردی و فارسی و لە بەشەکانی چیرۆک، چیرۆکی منداڵان، مێرمنداڵان و وتار، پێشکەش دەکرێن.

۱۳۹۶/۹/۲۰

چواردەیەمین فێستڤاڵی شانۆی کوردیی سەقز کۆتایی پێهات

بەپێی ڕاپۆرتی ماڵپەڕە خۆجێیەکانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان، چواردەیەمین فیستیڤاڵی شانۆی کوردیی سەقز، پاش چوار ڕۆژ کار و پیشاندانی 12 شانۆ و چەند پانێلی زانستی، بە دیاریکردنی سەرکەتووەکان، کۆتایی بە کارەکانی خۆی هێنا.
 لە ڕێوڕەسمی کۆتایی فێستیڤاڵی شانۆی کوردیی سەقز، کەلە تەلاری "باخی ڤنووس"ی سەقز بەڕێوە چوو، بەپێی دەنگی داوەرانی فێستیڤاڵ (دکتۆر قوتبەدین سادقی، کوورش سلێمانی و عەلی زەفەر قەهرەمانی‌نژاد) لە بەشەکانی ڕازاندنەوەی پۆستەر، پەیکەر، دیپلۆمی شانازی و خەڵاتی نەختینەی فێستیڤاڵ بە بۆنەی شانۆی "ئەوانگەل" بەخشرایە هونەرمدنی بیجاڕی.

۱۳۹۶/۹/۱۴

کتێبێکی گرنگی نیچە کرایە کوردی

کتێبی "ئاوا ئاخافت زەردەشت" لە نووسینی فریدریش نیچە، نووسەر و بیرمەندی ئەڵمانی، کە بە گرنگترین بەرهەمی دێتە ئەژمار، لەلایەن هادی محەمەدی نووسەر و وەرگێڕی کوردی ڕۆژهەڵاتی کوردستانەوە وەرگێڕدرایە سەر زمانی کوردی و بڵاو کرایەوە.
 لەمبارەوە هادی محەمەدی وەرگێڕ، لە لێدوانێکدا بە (باسنیوز)ی ڕاگەیاند: "ئەم کتێبە لەلایەن وەشانگەی "کانی کتێب" لە سنە و لە ئاستێکی کەمدا بڵاو کراوەتەوە و بەتەمایە لە داهاتوودا لە شوێنێکی دیکەش چاپی بکات".
 هادی محەمەدی وەک وەرگیڕێ کتێبی "ئاوا ئاخافت زەردەشت"، لە یاداشتێکدا نووسیویە: "لە وەرگێڕانی ئەم بەرهەمەدا سێ سەرچاوەی ئاڵمانی، ئینگلیسی و فارسیم لە بەردەستا بووە. ئەڵبەت دەقی ئاڵمانیم کردۆتە بنەما. بەپێی ئەزموون، ئەگەر بەرهەمێک لە زمانی دووهەم و سێهەمەوە وەربگێردڕێ، زۆرێک لە وشە و ماناکان دەشێوێن و دەگۆڕێن. دەبێ ئاماژە بەوەش بکەم کە لە ئەزموونی سی ساڵەی وەرگێڕی زانای ئێرانی، داریوش ئاشوری، زۆر سوودم وەرگرتووە، هەروەها بەشێک لە هەڵەکانیشم ڕاست کردووەتەوە". 

۱۳۹۶/۹/۱۲

کتێبێک لەبارەی ناسنامەی کولتووری و سینەمای کوردەوە چاپ کرا

کتێبی شوناسی فەرهەنگی و سینەمای کورد لە نووسینی د. خوسرەو سینا کە لە لایەن بڵاڤگەی لۆگۆسەوە چاپ کراوە، لە ئێران و ڕۆژهەڵاتی کوردستان چاپ و بڵاو کرایەوە.
 بەپێی ڕاپۆرتی ماڵپەڕە خۆجێیەکانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان ئەم کتێبە لە لایەن د. خەسرەو سینا، نووسەر و دەرهێنەری بەناوبانگی کوردەوە لە دە بەش پێکهاتووە و بە پێشەکییەک لە د. فەرزان سجوودی، مامۆستای زانکۆی هونەری تاران لە 200 لاپەڕەدا چاپ کراوە.
 کتێبی شوناسی فەرهەنگی و سینەمای کورد، هەوڵێکە بۆ خوێندنەوە و پێناسەکردنی چیەتی و ناسنامە و ڕەوتی سینەمای کوردستان، یان بە گێڕانەوەیەکی ڕوونتر، پرسیار لە بوون یان نەبوونی وەها سینەمایەکە.

۱۳۹۶/۹/۱۱

بەرگێک لە شانامەی کوردی وەک باشترین کتێبی توێژینەوەی ساڵ هەڵبژێردرا

بەرگی یەکەمی "شانامەی کوردی - ڕووسەم و زووراو"  کە لە لایەن "د. بێهرووز چەمەن‌ئارا"ەوە ساغ‌ کراوەتەوە و پێشەکی بۆ نووسراوە، وەک باشترین کتێبی لێکۆڵینەوەی ساڵ لە پاڕێزگای سنە لە لایەن زانکۆی کوردستانەوە هەڵبژێردرا.
  ئەم کتێبە لە لایەن چاپەمەنی مانگ لە بانە و لە 353 لاپەڕەدا چاپ و بڵاو کراوەتەوە، د.کتۆر چەمەن‌ئارا کە ئێستا پرۆفیسۆری یاریدەرە لە بەشی زمان و ئەدەبیاتی کوردی‌ لە زانکۆی کوردستان لە سنە، بە هەڵسەنگاندنی نۆ دەستنووسی، 1060 دێڕی شانامەی کوردی لەژێر ناوی چیرۆکی "ڕووسەم و زووراو"دا ساغ‌کردووەتەوە.
 ئەم کتێبە کە بە شێوازێکی شیاو لە لایەن چاپەمەنی مانگەوە کەوتووەتە بەر دیدی خوێنەران، چەند تایبەتمەندیی گرنگ لەخۆ دەگرێت کە لە لایەن د.چەمەن‌ئاراوە پێشەکییەکی چڕوپڕ بۆ بەرهەمەکە نووسراوە و لە نزیکه‌ی ٨٠ لاپەڕەدا، توێژەر هەوڵی داوە بە وردی ژانری شانامەی کوردی شی بکاتەوە.

۱۳۹۶/۹/۱۰

دوو شێعری جەلیل ئازادیخا


جەلیل ئازادیخا 

بەدیار غرووری شكاوی شاخەوە
ئێستائەو
هەنگاوەكانی داگیركەر دەژمێرێ
من شەو
بەدیار غرووری شكاوی شاخەوە
پەڕ پەڕ مەعسومیەتی بەفری تازە و
شەرافەتی دزراوی چەكێك
دەهۆنمەوە
بۆ سەربەستی هەتك كراوی
هەڵۆیەكی زامار
ئێستا ئەو
جەستەی گرمۆڵەی بەباوەشی
ئازار دەسپیرێت
من هەڵپڕووكانی حەسرەتەكانی
خاك
شارا دەكەم
ئێستا